Ulaz u svet praistorije

Pećina Risovača nalazi se na uzvišenju iznad Aranđelovca, tik uz Bukovičku banju. Iako deluje skromno spolja, u njenoj unutrašnjosti kriju se dragoceni dokazi života iz mlađeg paleolita, starog više od 35.000 godina. To je vreme ledenog doba, kada su Balkanom tumarale velike životinje, a ljudi se borili za opstanak u surovim uslovima.

Život ljudi u ledenom dobu

Prvi stanovnici Risovače bili su lovci-sakupljači. Pravili su alatke od kosti i kamena, kojima su lovili i obrađivali plen. Vatra u pećini bila je središte života — grejala ih je tokom ledenih noći, služila za pripremu hrane i davala osećaj sigurnosti.
U muzejskoj postavci danas se mogu videti rekonstrukcije neandertalaca i ranih modernih ljudi, što posetiocima približava svakodnevicu tadašnjih ljudi.

Divlje životinje ledenog doba

Risovača je dala obilje fosilnih ostataka životinja koje su obitavale ovim prostorima tokom ledenog doba. Pronađene su kosti pećinskog medveda, pećinskog lava, mamuta, stepskog bizona, ali i drugih vrsta koje su odavno nestale. Ovi nalazi svedoče da je Srbija tada bila deo ogromne ledene stepe kojom su lutala krda i grabljivci.

Pećina kao muzej

Danas je Risovača pretvorena u Muzej paleolita. Unutar pećine, posetioci mogu da vide replike oruđa, rekonstruisane figure praistorijskih ljudi i životinja, kao i multimedijalne sadržaje koji objašnjavaju život u ledenom dobu. Sve to čini posetu posebnom — jer se iz šetnje Aranđelovcem odjednom ulazi u svet star desetinama hiljada godina.

Šta je ledeno doba

Ledeno doba je period kada su ogromni delovi Evrope, Azije i Severne Amerike bili prekriveni debelim slojevima leda i snega. Na Balkanu nije bilo ledenih kapa, ali klima je bila hladnija i suvlja nego danas. Šume su bile ređe, a dominirala su prostranstva stepe po kojima su tumarali mamuti, bizoni i divlji konji. Ljudi su u tim uslovima živeli kao nomadi, u pećinama tražeći zaklon od hladnoće i divljih životinja.

Značaj i nasleđe

Pećina Risovača proglašena je spomenikom kulture od izuzetnog značaja. Ona spaja prirodno i kulturno nasleđe Srbije, čuvajući sećanje na najdavnije ljude i životinje sa ovih prostora. Istovremeno, zahvaljujući svojoj pristupačnosti i atraktivnosti, Risovača je i edukativni centar u kojem najmlađi uče o prvim ljudima i prirodi ledenog doba.