Put do prestola

Stefan Uroš III, poznat kao Stefan Dečanski, bio je sin kralja Milutina i bugarske princeze Ane Terter. Njegova mladost obeležena je sukobom sa ocem, koji ga je, prema zapisima iz tadašnjih hronika, oslepio i proterao u Carigrad pod optužbom za pobunu. U izgnanstvu je proveo više od pet godina, a legenda kaže da mu vid nikada nije potpuno oduzet, te da je povratak u Srbiju obeležio i povratak njegove političke moći.

Sukob sa Vladislavom II

Posle smrti kralja Milutina, na presto je došao Vladislav II, sin kralja Dragutina, oslanjajući se na podršku severnih oblasti i Ugarske. Njegova vlast, međutim, nije bila prihvaćena u južnim krajevima Srbije, gde je deo vlastele stao uz Stefana Dečanskog. Pored unutrašnjeg nezadovoljstva Vladislavom, važnu ulogu odigrala je i Vizantija, koja je podržala Dečanskog u zamenu za političke ustupke.

Do odlučujućeg sukoba došlo je iste 1321. godine kod Zvečana. Stefan Dečanski je uspeo da mobiliše vojsku iz Zete, Raške i drugih oblasti, dok se Vladislav oslanjao na severne snage i ugarsku pomoć. Presudnu ulogu odigrao je prelazak dela Vladislavljevih saveznika na stranu Dečanskog tokom bitke, što je dovelo do njegovog poraza i povlačenja. Nakon toga, Stefan Dečanski je proglašen za kralja Srbije.

Vladavina mira i graditeljskih poduhvata

Period Stefanove vladavine (1321–1331) u početku je obeležen mirnijim odnosima sa Vizantijom, kao i velikim graditeljskim radovima. Njegova najpoznatija zadužbina je manastir Visoki Dečani, remek-delo srpske srednjovekovne arhitekture i freskoslikarstva, upisan na UNESCO listu svetske baštine.

Bitka kod Velbužda

Najveći vojni trijumf Stefana Dečanskog dogodio se 1330. godine u bici kod Velbužda, kada je srpska vojska odlučno porazila bugarskog cara Mihaila Šišmana. Ova pobeda osigurala je Srbiji dominaciju na Balkanu i mir na istočnim granicama.

Pad sa prestola

Uprkos vojnim uspesima, Stefan Dečanski nije uspeo da održi vlast do kraja života. Sukobi sa sinom, budućim kraljem Dušanom, i nezadovoljstvo dela vlastele doveli su do državnog udara 1331. godine. Stefan je svrgnut, zatvoren u Zvečanu i iste godine preminuo pod nerazjašnjenim okolnostima. Na presto je došao njegov sin Stefan Dušan, koji će Srbiju uvesti u zlatno doba.